"61 meymun müəmması"

   -Meymunlar haqqında məlumatları araşdırarkən, bəzi maraqlı məqamlarla qarşılaşdım. Oxuduğum həmin maraq doğuran faktlardan bir neçəsini sizinlə də bölüşmək istəyirəm. Deməli, Kamerunun “Sanaqa-Yonq” parkında “Dorothy” adlı şimpanzenin dəfn mərasimində digər meymunların adamlar kimi bir-birinə sarılaraq, səssizcə hüznlərini paylaşması və ölmüş şimpanzenin arxasınca sıra ilə düzülərək, onu yola salması görənlərin təəccübünə səbəb olub. Başqa bir məlumatda isə qeyd olunur ki, ABŞ-ın cənubi Karolina ştatında nəsli tükənməkdə olan heyvanların saxlandığı bir institutda “Anjana” adlı şimpanze adıçəkilən məkanda üç bəbirin və dörd pələngin böyüməsində yaxından iştirak edib. Amerika alimlərinin apardığı digər araşdırmalara görə isə meymunlar onlara qida və ya başqa bir şey verəndə çox sevinirlər…

   Oxuduğum məlumatlar lap fikrimi qarışdırdı. Az qaldım ki, bu heyvana qibtə edəm. Üstəlik rəhmətlik Darvinin ruhuna dualar oxumağım gəldi…

   Molla Nəsrəddinin qarşısındakı meymun şəkilərinin olduğu kitabı görən arvadı təəccübünü gizlədə bilməyib, ondan soruşdu:

   -Ay Molla, son zamanlar yaman heyvanlar haqqında araşdırma edirsən, cızma-qaralarında. Əvvəl çaqqaldan danışdın. İndi də meymunların nəsil-nəcabətini, ən əsası törəmələrini tapmağa səy göstərirsən. Belə getsə, Darvin yazıq sayəndə unudulacaq...

   -Doğru deyirsən. Faktlar məni belə araşdırmalara sövq edir. Əslində, heç bir araşdırmaya ehtiyac yoxdur. Amma nəsil-nəcabətini unudan dığalara bir daha həqiqəti və haradan gəldiklərini xatırlatmağı özünə borc bilirsən. Meymunları araşdırdıqca bir çox məqamlarda onlarla mənfurların xisləti arasında böyük bağlılıq olduğunun bir daha fərqinə vardım. Bu kiçik araşdırmama səbəb, yaşam kouçu Sənan Nəcəfovun sosial şəbəkələrin birində paylaşdığı bir məlumat oldu. Paylaşımda qeyd olunurdu ki, Tanzaniya polisi bu ölkədən 61 meymun aparmaq istəyən Vardanyan qardaşlarını həbs edib. Məlum olub ki, oğurlanmış meymunlar Albaniyaya aparılırmış. Restoran sahibi olan bu erməni dığalarının oğurluğuna Sənan Nəcəfovun möhtəşəm açıqlaması bu fakta bir daha öz damğasını vurdu. Yaşam kouçu paylaşımın sonunda qeyd edir ki:-“...Bu erməni qardaşlarının restoranı varmış. Ya meymun əti verəcəklərmiş, ya da nəsil-nəcabətləri ilə yaxından tanışlıq üçün labarotor müayinə olacaqmış.”

   Bayaq nümunə gətirdiyim faktlara yenidən qayıtmaq istəyirəm. Bəbir və pələngə “valideynlik” etmiş “Anjana” adlı şimpanzenin ağlına, vallah, heyran qaldım. Təsəvvür et, bir meymun BƏBİR və PƏLƏNGİN formalaşmasında xüsusi rol oynayıb. Maraqlı olduğu qədər, tükürpədicidir. Bəbir və pələng kimi heyvanların xilətinə, beyninə meymunlaşan hüceyrələrin zərrə-zərrə ötürülməsinə yol açıb, bir meymun. Maşallah, bu günün beynəlxalq siyasi arenasına diqqətlə nəzər salsaq, meymunlaşan hüceyrələrin, törəmələrin dərindən iz saldığı neçə-neçə azğınlaşmış xislətləri görmək olar. Belə bir xislət 1965-ci ildən bu günə qədər qondarma erməni soyqırımını qəbul edən 206 ölkənin iyrənc simasında dönə-dönə müşahidə edilir. Qeyd eydiyim faktlardan biri olan, meymunların dəfn mərasimi isə ermənilərin hər il bütün dünyaya qəbul etdirmək istədiyi qondarma soyqırım abidəsi önündə etdiyi meymunluğu xatırlatdı mənə. Mənimçin çox maraqlıdır. Görəsən, bu vəhşi Vardanyan soysuzlarının oğurladığı 61 meymun hansı növdən imiş, qorillamı, şimpamzemi, əntərmi, yoxsa başqası? Uzun-uzadı araşdırmadan sonra, yazacağım son məlumata əsasən, meymunlarla dığaların xislət oxşarlığının son nöqtəsini qoymağa nail oldum. Belə ki, Hindistanın ali məhkəməsi Dehli küçələrindən tutulmuş 300 meymunun Mərkəzi Madya və Pradeş vilayətindəki meşələrinə göndərilməsini əmr edib. Çünki onlar, əsasən HÖKÜMƏT BİNALARI ətrafında məskunlaşaraq, yerli məmurları əməlli-başlı boğaza yığıblar. Hətta dəfələrlə hökümət binalarına hücum edərək, MƏXFİ SƏNƏDLƏRİN yerləşdiyi arxivi belə darmadağın edib…

   Məncə, bu son qeyd etdiyim məlumatdan sonra əlavə şərhə ehtiyac yoxdur. Çünki sadaladığım bu oxşarlıqlar meymun müəmmasının bütün çılpaqlığı ilə çözüldüyü nöqtədir. Amma erməni dığalarına dönə-dönə xatırlatmaq istəyirəm ki, daha heç vaxt meymun oğurluğuna cəhd etməyin. Vallah, ayıbdır. Unutmayın ki, dünyanın siyası arenasında neçə-neçə hegamon ölkənin qabağına yem ataraq, əlində oynatdığı, təbiətdəki meymunların özünə belə meymunluq öyrədə biləcək SERJİK kimi tayı-bərabəri olmayan MİLLİ MEYMUNUNUZ VAR!!!






                      
                                                      YAQUT HÜSEYNOVA